ÇOÇUKLUK ÇAĞI TRAVMALARI

Bir bitkiye, ağaca ihtiyacı olan suyu vermezsek ne olur ya da bir fidanı büyümesi için gerekli olan ısı ve ışıktan görece mahrum bırakırsak ne gözlemleriz ? Sonuç açıktır; ne büyür ne gelişir ne de verimli olup beklenen ürününü bağışlar.. Yeryüzünde her canlının yaşamda var olabilmesi kendine has yaşama koşullarını çevresince oluşabilmesine bağlıdır.

Dünyaya gözlerini açan her çocuk, duygusal, fiziksel ve zihinsel gelişimleri için ebeveynlerinin sevgi, samimiyet, ilgi ve bakımına muhtaçtır. John Bowlby, bu bağımlılığı, yaşamın ruhsal ve biyolojik açıdan sürdürülebilmesi için zorunlu, doğal bir duygusal güç olarak tanıtır. Travma yaşayan çocukların psikolojik özellikleri günümüzde bu tanımla gelişmiştir. Eğer ebeveyn çocuğun sıcaklık, destek, güvenlik ve en önemlisi sevgi ihtiyacını karşılayamazsa çocuk ruhsal olarak büyük acı çeker. Duygusal bağlanma arzusu duyduğu ebeveynleri, onun için sevecen ve özen gösteren sağlam bir figür sergileyemezse bağlanma başarısız olur. Olumsuz bağlanma deneyimleri süregiden korku ve stres tepkileri ile ruhsal bozukluklara dönüşür. Çocukluk döneminde sağlıklı ebeveyn bağlanması yaşayamayan çocuklarda uzun vadede duygusal sorunlar ve ilişki problemleri olarak kendini gösterir. Travmaya uğramış çocuklar içsel ve dışsal bağlarını kaybetmektedirler, çevrelerini net bir şekilde kavrayamazlar ve travmanın ürettiği anlam ile çevreyi değerlendirmeye alırlar. Çocuklar ihmal edildikleri dönemde içe kapanık olurken uzun vadede agresifleşmektedirler. Dolayısıyla başkaları ile iletişimde sorun yaşarlar ve sağlıklı iletişimde zorlanırlar.

Sonuç olarak yaşamın ilk aylarından itibaren duygusal yönden ihmal edilen bir çocuğun yaşam tavrı uzun vadede açıkça görülmektedir. Çocukların gelişim çizgisinde ihmalin önemini toplumca kavramalıyız. Unutulmamalıdır ki, bebeklikten yaşlılığa dek insan yaşamının sağlıklı bir gelişimi ancak koruyucu bir toplumun varlığı ile mümkün olacaktır.

Psikolog Nur Sema AYVAZ

Kocaeli/Gebze

Gökyüzü Özel Eğitim