HORMON BOZUKLUÄžU HASTALIK KAYNAKLI OLABÄ°LÄ°R
Vücuttaki birçok hormonun üretilip salgılanmasından sorumlu olan hipofiz bezi, bazen kendisinden kaynaklanan hastalıklar nedeniyle pek çok sağlık sorununa neden olabiliyor.
Bu problemlerin başında gelen hipofiz bezi adenomları, çevre dokuları sıkıştırıcı etkisinin yanında özellikle en yakın komÅŸu organ olan göz sinirlerine uyguladığı baskıyla da görme kaybına yol açabiliyor. Burun deliklerinden girilerek yapılan endoskopik cerrahiler sayesinde hastalar konforlu bir ÅŸekilde saÄŸlığına kavuÅŸabiliyor. Memorial Antalya Hastanesi Beyin, Sinir ve Omurilik Cerrahisi Bölümü’nden Prof. Dr. Mahmut Akyüz, hipofiz bezi tümörleri ve tedavisi hakkında bilgi verdi.
Kadınlarda daha sık görülüyor
Hipofiz bezi adenomları iyi huylu tümörlerdir. Beynin ortasında, vücut hormonlarını kontrol eden küçük bir bezin anormal olarak hücre çoÄŸalması sonucu ortaya çıkardığı yapılardır. Bazen salgıladıkları hormon sayesinde tespit edilir, bazen de hiç hormon salgılamadan görme bozuklukları ile fark edilebilir. Halk arasında devlik-cücelik denilen birtakım hastalıklara, hormonal bozukluklara neden olabilir. Adenomlar nedeniyle hormon fazlalığı ya da hormon eksikliÄŸi meydana gelebilir. Hormonal dengelerinin deÄŸiÅŸkenliÄŸinden dolayı kadınlarda daha sık görülür. Erkeklerde hormon aktif olmayan tümörlerin varlığı daha fazladır.
Hipofiz bezinden salınan hormonlar ve görevleri ÅŸunlardır;
- Prolaktin (Süt hormonu)
- FSH, LH (Cinsiyet hormonları)
- GH (Büyüme hormonu)
- ACTH ( Tuz ve su dengesi ve kortizon salınması)
- TSH (Tiroit uyarıcı hormon)
El ve ayaklar normalden fazla büyükse…
Cushing sendromu denilen yani kortizon hormonunun fazla olduÄŸu adenomalarda; ÅŸiÅŸmanlık, tansiyon ve ÅŸeker yüksekliÄŸi, obezite gibi durumlar ortaya çıkmaktadır. Fakat bunlar ancak hastanın obezite nedeniyle incelendiÄŸinde anlaşılabilir. Hastanın el ve ayakları, burun ucu, çene hatta kalp gibi organlarında kendisinin de fark etmediÄŸi ancak bir uzman tarafından incelendiÄŸinde belirlenebilen birtakım anatomik bozukluklar ortaya çıkabilir.
Burun deliÄŸinden endoskopik cerrahi
Tümörler, genelde iki görme sinirinin hemen altında, 1’e 1 cm’lik bir alana yerleÅŸir. Birtakım anatomik yapılara sahip olduÄŸu için eÄŸer görme bozukluklarına ya da hastanın hormon eksikliÄŸine veya fazlalığına neden olmuÅŸsa, cerrahi ile tedavi edilmesi gerekmektedir. Endoksopik hipofiz bezi ameliyatlarında; her iki burun deliÄŸinden veya bir tanesinden endoskopi vasıtasıyla girilerek kafadaki birtakım anatomik boÅŸluklar, hava boÅŸlukları ve sinüs boÅŸluklarından da yararlanılarak hipofiz tümörünün bulunduÄŸu yere ulaşılır ve o bölgedeki tümör çıkarılır.
Konforlu ameliyat psikolojiyi iyi yönde etkiliyor
Endoskopik hipofiz bezi ameliyatında kafatasının açılmamış olması ve ameliyat sonrasında herhangi bir pansumana ihtiyaç duyulmaması hastaya büyük konfor saÄŸlar. Böylelikle taburcu olma süresi de çok kısalır. Ayrıca ameliyat yöntemi, hastadaki endiÅŸe ve paniÄŸi de azalttığı için ameliyat sürecine daha iyi karar verilmektedir. Tümörün tipine göre, patolojik evrelemesine, atipik olup olmamasına, agresif olup olmamasına göre bazen ameliyat sonrası radyoterapi, ilaç tedavisi de verilebilir. %3-5 kadar tekrarlama olasılığı söz konusudur.
Özellikli cerrahi her hasta için uygun olmayabilir
Ameliyat için hastanın daha önce burundan büyük bir cerrahi geçirmemiÅŸ olması gerekmektedir. Ayrıca doÄŸal anatomik hava boÅŸluklarının cerrahinin yapılabilmesi için yeterli olması ÅŸarttır. Bazen doÄŸuÅŸtan var olan sinüs boÅŸluklarının tamamen kapalı olması, ulaşılacak yol önünde bir kemik duvar olmasına neden olur. Bu durumda cerrahi zorlaşır veya imkansız hale gelir. Özellikle çocukluk çağındaki tümörlerde sinüs boÅŸlukları yavaÅŸ yavaÅŸ geliÅŸtiÄŸi için bu bölgelerdeki cerrahiler çocuklarda çok daha zor olmaktadır.
