GAZ VE ŞİŞKİNLİKTEN KURTULMANIN 9 YOLU
Modern çağın getirdiği hareketsizlik ve yanlış beslenme alışkanlıkları günümüzde bazı sağlık sorunlarının daha fazla yaygınlaşmasına neden oluyor. Gaz ve şişkinlik şikayeti de o sorunlar arasında yer alıyor.
Acıbadem Kadıköy Hastanesi Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Suna Yapalı “Gaz ve ÅŸiÅŸkinlik yaÅŸam kalitesini etkileyen önemli bir sorun. Toplumumuzda yaklaşık her 4 kiÅŸiden birinde görülüyor ve gastroenteroloji poliklinik baÅŸvurularının önemli bir kısmını oluÅŸturuyor. Hastalar, midede ya da karında gaz, geÄŸirme, karında ÅŸiÅŸkinlik ve aşırı gaz çıkarma yakınması ile baÅŸvurmaktadırlar. Gaz ve ÅŸiÅŸkinlik tedavisi oldukça zordur, hastalar ilaçlara raÄŸmen ÅŸikayetleri tekrarladığı için genellikle mutsuzdurlar. Bu nedenle iyi bir hekim-hasta iÅŸbirliÄŸi ile hastalara zaman ayrılarak sebeplerin ve düzeltilebilir faktörlerin anlatılması baÅŸarı oranlarını artıracaktır” diyor. Karında ÅŸiÅŸkinlik ve gaz yakınmasının altta yatan faktörlerinin mutlaka araÅŸtırılması gerektiÄŸini belirten Doç. Dr. Suna Yapalı, herhangi bir hastalıktan kaynaklanmıyorsa kiÅŸinin tükettiÄŸi besinler ve yaÅŸam tarzı ile iliÅŸkili olduÄŸunu, alınacak bazı önlemlerin sorunla mücadelede fayda saÄŸlayabileceÄŸini söylüyor. Doç. Dr. Suna Yapalı, gaz ve ÅŸiÅŸkinliktene kurtulmanın 9 yolunu anlattı, çok önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.
1.Aşırı hava yutmayın!
Yutulan hava, sindirim sistemindeki gazın en önemli sebeplerinden birisi. Hızlı yemek yemek, yemek yerken konuÅŸmak, sakız çiÄŸnemek, sigara, puro ya da pipo kullanmak, içecekleri pipetle içmek, derin iç çekmek daha fazla hava yutulmasına neden olurken gaz ve ÅŸiÅŸkinliÄŸe yol açıyor. Hava dışarı atılamazsa aÅŸağıya bağırsaklara inerek karında dolgunluk, ÅŸiÅŸkinlik ve aÄŸrıya yol açabiliyor. Bu nedenle telaÅŸeden uzak, iyice çiÄŸneyerek yemek yemeli, yerken çok konuÅŸmamalı, katı besinleri su ile yutmamalı, içecekler geniÅŸ ağızlı bardaklardan içilmeli, puro, pipo, sigara içmemeli, ağız açık uyumamalı ve derin iç çekmelerden kaçınılmalı.
2.Az yaÄŸlı ve küçük porsiyonlar tüketin
Bir oturuÅŸta büyük porsiyonlar yerine, daha az ve daha sık yemeye özen gösterin. Yemekler az yaÄŸlı olmalı çünkü yaÄŸ ve hava beraberliÄŸinde mide içerisindeki basınç artıyor, ayrıca yaÄŸlı gıdalar mide boÅŸalımını yavaÅŸlatarak karında rahatsızlık ve ÅŸiÅŸkinliÄŸe yol açıyor.
3.Yemek sonrası uzanmayın
KiÅŸinin oturuÅŸ ve duruÅŸ ÅŸekli gazın bağırsaklara iletilmesinde önemli rol oynuyor. Oturma pozisyonunda yutulan hava yemek borusundan geri çıkarak ağızdan atılırken, yatar pozisyonda ise ince bağırsaklara geçiyor. Yemeklerden sonra sırt üstü yatmayın. Dik oturun, ayakta durun ya da yürüyüÅŸ yapın. Ayrıca bazı kiÅŸilerde yapısal olarak karın kaslarındaki gevÅŸeklik ve yemek sonrası kambur oturmaya baÄŸlı olarak bağırsaklardan gaz çıkışı saÄŸlanamıyor.
4.YürüyüÅŸ ve egzersiz yapın
Fiziksel aktivite bağırsakları daha düzenli hareket ettirerek gaz atılımını ve dışkılamayı kolaylaÅŸtırıyor. Yemeklerden 2 saat sonra yapılan yürüyüÅŸ gazın atılmasını saÄŸlıyor. Ayrıca yoga gibi karın kaslarını çalıştıran egzersizler de sindirim kanalından gaz çıkışına fayda saÄŸlıyor.
5.Laktoz intoleransına dikkat
Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Suna Yapalı “Bazı kiÅŸiler belirli karbonhidratları sindiremezler. Klasik bir örnek, süt ürünlerinde bulunan ana ÅŸeker olan laktozdur. Bu nedenle, büyük miktarlarda laktoz içeren süt, yoÄŸurt, ayran, krema, tereyağı ve dondurma tüketmek, kramp ve ishal ile birlikte artan gaz üretimine yol açabilir. Laktoz içerikleri düÅŸük olduÄŸu için kaÅŸar peyniri, beyaz peynir, süzme peynir, labne peynir ve lor peyniri gibi peynir türleri ciddi semptomlara yol açmıyorsa tüketilebilir” diyor.
6.Sebze, meyve ve lifli gıdada aşırıya kaçmayın
Lifli gıdalar sindirim sistemi saÄŸlığı için gerekli ancak lifli gıda alımını yavaÅŸ yavaÅŸ artırın ve vücudunuzun adaptasyonunu saÄŸlayın. Aşırı sebze ve meyve tüketiminin de gaz üretimini artıracağını unutmayın.
7.Gazlı, ÅŸekerli içecekler ve tatlandırıcılardan uzak durun
Gazlı içecekler, maden suyu, kola, bira, soda, fruktoz içeren meyve suları, tatlandırıcılar ve bu tatlandırıcıların kullanıldığı sakızlar dahil ürünler ile efervesan tabletlerden (suya atıldığı zaman küçük gaz kabarcıkları çıkartarak köpüren eriyen tabletler) uzak durun.
8.Bu besinleri tek başına tüketerek diyet listesi tutun
Brüksel lahanası, lahana, brokoli gibi gıdalar daha fazla gaz üretimine yol açarak gaz ve ÅŸiÅŸkinlik yakınmasına yol açabiliyor. Bunun yanı sıra, sarımsak, soÄŸan, fasulye, nohut, bakla, bezelye, havuç, kereviz, patates, patlıcan, mantar, turp, pırasa, kuru üzüm, muz, kayısı, erik, kiraz, çilek, kavun,karpuz, elma, ekÅŸi meyveler (portakal, kivi, armut), ÅŸeftali, bulgur, mercimek, buÄŸday tohumu, simit, hamur iÅŸleri, çok ÅŸekerli tatlılar da gaz üretimini artırıyor. KiÅŸiden kiÅŸiye farklılıklar olmakla beraber gaz ve ÅŸiÅŸkinlik yakınmanız varsa bu gıdaları tek başına tüketin. Diyet günlüÄŸü tutarak ÅŸikayetinizi artırdığını tespit ettiÄŸiniz gıdadan uzak durun.
9. Psikiyatrik destek almaktan kaçınmayın
Huzursuz Bağırsak Sendromu'nda, bağırsaktan mesaj taşıyan sinirler aşırı aktif oluyor ve normal miktardaki gazın daha fazla ve daha aktif hissedilmesine yol açıyor. Karın aÄŸrısı, ÅŸiÅŸkinlik, ishal ve/veya kabızlığa neden olabiliyor. Huzursuz Bağırsak Sendromu tanısı organik bir hastalık dışlandıktan sonra konulmalı. Hekim önerisi doÄŸrultusunda ilaç tedavisi ve gerektiÄŸinde psikiyatrik destek almaktan kaçınmayın.
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx Kutu xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
Dikkat! Gaz ve şişkinlik bu hastalıkların belirtisi olabilir!
Gaz ve ÅŸiÅŸkinlik; sindirim sistemi veya diÄŸer karın içi organ kanserleri, bağırsak enfeksiyonları, inflamatuar bağırsak hastalıkları, karaciÄŸer sirozu, kronik pankreatit ya da çölyak hastalığı gibi önemli hastalıkların habercisi olabilir. Ayrıca hassas bağırsak sendromu veya laktoz intoleransı gibi altta yatan organik bir problemin olmadığı ancak kiÅŸinin yaÅŸam kalitesini bozan durumlara baÄŸlı da oluÅŸabilir. Organik bozukluklar dışlandıktan sonra altta yatan hastalığı olmayanlarda ÅŸiÅŸkinliÄŸi ve gazı önlemeye yönelik önlemlerle sorunun önüne geçilebilir.
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx Kutu xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
Glutensiz beslenmeyi hekiminiz önerirse uygulayın!
Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Suna Yapalı “ÅžiÅŸkinlik ÅŸikayeti olan pek çok kiÅŸi kendisinde gıda intoleransı olduÄŸundan ÅŸüphelenerek gıda intolerans testlerine baÅŸvurmaktadır. IgG temelli kan örneÄŸi ile yapılan ticari testler gıda intoleransı olmayan kiÅŸilerde bile yüksek sonuçlar verebilmekte, hatta hayatınızda hiç tüketmediÄŸiniz bir gıdaya bile intolerans olduÄŸunu gösterebilmektedir. Bu testler pahalıdır ve kanıt deÄŸerinin düÅŸük olması nedeniyle Allerji, Ä°mmunoloji ve Gastroenteroloji otoritelerince önerilmemektedir. Bunun yerine gıda intoleransından ÅŸüphe edilen gıdaların diyetten belirli bir süre ile çıkarılması, ÅŸikayetlerin ortadan kalkması ve diyete ilave edilmesiyle ÅŸikayetlerin tekrarlaması tanıya yardımcıdır. Ayrıca glutensiz diyet sektörünün büyümesi ile glutenin ÅŸiÅŸkinlik yaptığı inancı yaygınlaÅŸmış ve glutensiz beslenme alışkanlığı meÅŸhur olmuÅŸtur. Ancak bilinçsizce glutensiz beslenme, uzun dönemde kalp ve damar hastalıkları, diyabet, obezite, kalp ve damar hastalıkları riskini artırmaktadır. Bu nedenle Çölyak hastalığı tanısı konulan kiÅŸiler dışında uygulanmamalıdır.
