FAZLA KIZMAK ÇOCUKLARI YALANA YAKLAŞTIRIYOR

Çocuklara aşırı kızmak yalana daha çok yaklaÅŸtırır

Çocukların yalan söylemesi tek başına deÄŸil, çevresel iliÅŸkilerle birlikte ele alınmalı ve çocukta yalancılığın geliÅŸmesini kolaylaÅŸtıran nedenler araÅŸtırılmalı. Anadolu SaÄŸlık Merkezi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı Dr. Figen Karaceylan Çakmakçı, ailenin çevresiyle iÅŸ birliÄŸi yapıp, çocuÄŸa doÄŸruluÄŸun yararlarının, getireceÄŸi hazzın ve avantajların elle tutulur biçimde öÄŸretilmesi gerektiÄŸini vurgulayarak ailelere önemli ipuçları verdi.

ÇocuÄŸun yalan söylemesiyle etkili bir mücadele için öncelikle yalanın ne tür olduÄŸu bilinmeli.

YetiÅŸkinler çocuÄŸa iyi birer örnek olmalı ve davranışlarında, çocuklarında görmek istemedikleri hatalara yer vermemeli. Yalan söylemeyi alışkanlık haline getirmiÅŸ bir çocukta altta yatan ruhsal bozukluklar mutlaka deÄŸerlendirilmeli. Bazı kiÅŸilik bozukluklarında ve ruhsal hastalıklarda kiÅŸi yalan söylemeye daha yatkındır. Bir uzman gözüyle yalanın niteliÄŸi ele alınmalı ve önlem alıcı yöntemlere baÅŸvurulmalı.

Sık sık ne yaptıkları ya da ne gördükleri çocuklara anlattırılmalı, çeÅŸitli bahanelerle davranışlarının nedenleri ve hataları sorulmalı. EndiÅŸe düzeyi yüksek olan bir çocuk eÄŸer kaygı ve çekingenlik yüzünden yalan söylememiÅŸse, ona güven verilmeli, öfke ve kınama tepkilerinden kaçınılmalıdır.

OluÅŸmuÅŸ bir yalan karşısında mücadele, kötünün iyisini yapmaktan baÅŸka bir ÅŸey deÄŸildir. Yalan söyleme davranışını iyileÅŸtirmek önlemekten daha zordur. Önemli olan, çocuÄŸu yalana itecek durumlara meydan vermemektir.

Çocuklarının kendileriyle birlikte ya da kendi yerlerine yalan söylemelerini isteyen ailelerin sayısı, ne yazık ki az deÄŸildir. Bunlar davranışlarının sonuçlarını küçümser, haklı nedenler gösterirler, hatta bununla eÄŸlenirler. ÇoÄŸunlukla yalan böyle bir örnekten kaynaklanır.

Yalanın engellenme biçimi çocukta gerilim yaratabilir. Aşırı kızgınlık, çocuÄŸun yalanını engellemek açısından olumsuz bir davranıştır. Bu yolla yaratılan suçluluk duygusu, çocuÄŸu yalandan uzaklaÅŸtıracak yerde, daha çok yaklaÅŸtırır.

Yalan söyleyen çocuk bu mücadeleyi anlamlı, onun iyiliÄŸi için böyle davranıldığını bilmeli. Burada bir güç gösterisi deÄŸil, yardım söz konusu olmalı ve ona güven vermeli.

Yalan kiÅŸiliÄŸin bir eksikliÄŸi; bencilliÄŸe ve kolaycılığa doÄŸru bir çıkış, bireyi diÄŸer insanlardan soyutlayıcı bir kendini reddetmedir. Yalanla mücadele yeterli deÄŸildir, aynı zamanda dürüstlük, açık yüreklilik, içtenlik ve sevgi için de mücadele edilmeli. Bunlar bireye denge ve mutluluk getirir.