BAZI ETMENLER GÄ°ZLÄ° ALERJÄ°LERÄ° TETÄ°KLÄ°YOR
Normal şartlarda bireyin bağışıklık sistemi, zararlı maddeleri vücuttan atmak amacıyla savunma özelliğini devreye sokar ve alerjenlere karşı antikor üretir. Ancak gizli alerjisi bulunan kişilerde bağışıklık sistemi, gizli alerji yapan maddelere karşı savunma sistemi üretmeye çalışsa da kişinin gizli alerjisi konusunda bilgi sahibi olamaması durumunda işler zorlaşmaktadır.
Alerji; bireyin vücudunda bulunan antikorların, baÅŸkası odağından zararsız tanımlanabilecek, solunum yolu ile alınan akarlar, toz, polen ya da hayvan tüyleri benzeri maddelere karşı gelmesi ve reaksiyon göstermesi durumudur. Gündelik hayatın ayrılmaz parçalarını inÅŸa eden belli baÅŸlı ürünler veya besinler alerjik tepkimelere sebebiyet verebilir. Kapalı bir alanda saatlerini geçiren bir birey, günün sonunda neden nefes darlığı çektiÄŸine anlam veremeyebilir ancak gündelik yaÅŸamda birçok pratik gizli alerjiler ile tanışmamıza neden olur. Çocuk Alerji, GöÄŸüs Hastalıkları Uzmanı, Besin Alerjisi DerneÄŸi ve Alerji Astım DerneÄŸi BaÅŸkanı Prof. Dr. Ahmet Akçay, gizli alerjilerin yaÅŸam kalitesini bozan bir bilinçsizlik durumu olduÄŸunu, gerekli önlemlerin alınması halinde atlatılabilir olduÄŸunu ifade etti.
Kozmetik Alerjisine Dikkat!
Kozmetiklere baÄŸlı alerjik reaksiyonlar cilt üzerinde leke, egzama, deri tahriÅŸi, ışık hassasiyeti, kurdeÅŸen ve benzeri olumsuz tepkimelere neden olabilmektedir. Kozmetikler içinde kimyasallar, metaller ve besin bileÅŸenlerine karşı alerji geliÅŸebilmektedir. Kozmetiklerin parfümlü olanları daha çok alerjiye neden olur. Kozmetiklere karşı alerji genellikle kan testlerinde ortaya çıkarılamaz. Kozmetik alerjileri temasa baÄŸlı geliÅŸtiÄŸi için Yama testleri ile ortaya çıkarılabilmektedir. Bu sebeple kozmetik ürünlerin cilt üzerinde hassasiyet ve tahriÅŸe sebep olacak maddeler içermeyenleri ve parfümsüz olanları tercih edilmelidir.
Egzersiz Alerji Yapabilir!
Prof. Dr. Ahmet Akçay; futbol, tenis, kayak, bisiklet, aerobik, jogging gibi egzersiz çeÅŸitlerinin alerjik reaksiyonlara neden olabileceÄŸini belirtti. Bazı besinlerin tüketilmesinden sonra 2 saat içinde egzersiz yapılması sonrası ciltte hafif kabartı ve kızarıklıklarla baÅŸlayabilir. Daha sonrasında ise mide krampları, bulantı, kusma, tansiyon düÅŸüklüÄŸü, nefes darlığı ve astım krizleri gibi farklı ÅŸekillerde kendini gösterebilmektedir. Bu durum egzersizin tetiklediÄŸi besin alerjisidir. Yaz aylarının gelmesiyle beraber açık hava sporlarının da popülerlik kazandığını söyleyen Prof. Dr. Ahmet Akçay: ‘Yaz mevsiminde ter alerjisi gündeme gelen baÅŸka bir konudur. Egzersiz yaptıktan sonra vücut ısısının yükselmesiyle meydana gelen bir kurdeÅŸen türü olan ter alerjisi, tipik olarak spor yapıldığında ya da vücut terlediÄŸinde oluÅŸur. Bazı ÅŸiddetli vakalarda ise Kolinerjik Ürtiker, egzersize baÄŸlı anafilaksi ile iliÅŸkilendirilebilir. Bireylerin böyle bir durum karşısında derhal bir alerji uzmanına danışmaları gerekmektedir'.
Fark Etmediğiniz Bir Takı Alerjiniz Olabilir!
Takı alerjisi ciltte kaşıntı, sulanma, kızarıklık ve benzeri reaksiyonlarla görünür olmaktadır. Prof. Dr. Ahmet Akçay, kiÅŸinin alerjenlerle temas sürecinde, cilt yüzeyinde daha evvelinde bulunan tahriÅŸ olmuÅŸ bölgelerin terlemesiyle; kulak memesi, göz kapakları gibi hassas cilt bölgelerinin kuruması ve soyulması gibi etmenlerden kaynaklı olarak alerjinin meydana geliÅŸ akışının etkilendiÄŸini belirtmiÅŸtir. Spesifik olarak krom, deri ya da nikel içeren aksesuarlar, alerjik tepkimelere neden oluÅŸturabilmektedir.
Bir Gizli Alerji Türü Olarak Lateks Alerjisi
Lateks alerjisi, kauçuk aÄŸacının öz suyunun bir dizi kimyasal iÅŸlem görmesiyle elde edilir. Gündelik yaÅŸantıda sıklıkla karşılaşılan yaklaşık 35 binden fazla maddenin lateks içerdiÄŸi belirtilmektedir. Prof. Dr. Akçay, günlük hayatta; oyuncak, bulaşık eldiveni, yapıştırıcı, ayakkabı, elektrik kablosu, boya, emzik ya da biberon gibi eÅŸyalarla temas halinde lateks alerjisinin görülebileceÄŸini ifade etti.
Kapalı Alan Alerjisi Son Zamanlarda Arttı!
ÇoÄŸunlukla büro gibi ofis ortamlarında görülen ve net bir sebebi tanımlanmamış olan hasta bina sendromu hastalığında vücutta; baÅŸ dönmesi, baÅŸ aÄŸrısı, yorgunluk, halsizlik, hapşırma, gözlerde sulanma, boÄŸazda kuruluk ve yanma, göÄŸüste sıkışma ve gıcık ÅŸeklinde öksürük, ciltte kuruluk, konsantrasyon zorluÄŸu ya da burun kanaması biçiminde gözlemlenebilir.
Besin Alerjisi Gizli Kalmasın!
Prof. Dr. Akçay: ‘Çilek, pancar, muz, istiridye, kekik, bal, zencefil, rezene, çikolata ve deniz ürünleri vücutta alerjik reaksiyonlar oluÅŸturma potansiyeline sahip yiyeceklerdir. Gizli besin alerjisi reaksiyonları kiÅŸinin vücudunun bazı bölgelerinde kızarıklık, kaşıntı, gözlerde sulanma, karın aÄŸrısı ve kusma gibi semptomlarla kendini gösterir'.
Temmuz Ayında Gizli GüneÅŸ Alerjisi Riski
Yaz aylarında olmamız sebebiyle güneÅŸe çokça maruz kalan kiÅŸiler kendilerinde daha evvel görmeseler de vücutlarında yeni oluÅŸan gizli güneÅŸ alerjisi semptomlarına rastlayabilirler. Prof. Dr. Ahmet Akçay, güneÅŸ alerjisini üç baÅŸlık altında tanımlamaktadır. Ä°lk olarak Fotoallerjik reaksiyonlarda, vücudun güneÅŸ gören bölgelerinde alerjik egzama veya güneÅŸ yanığına benzerlik gösteren kızarıklıklar ve döküntüler meydana gelmektedir. Öte yandan Fototoksik reaksiyonlar, normal ÅŸartlarda alerjik reaksiyon göstermeyecek bir dalga boyunun; çeÅŸitli bitkiler, dere otu, anason, rezene, baklagiller, turunçgiller, ilaçlar ve boyalar gibi ışığa karşı hassasiyete neden oluÅŸturabilecek elementler ile temas etmesi neticesinde meydana gelmektedir. Polimorf Işık Döküntüsüne bakıldığında ise vücudun güneÅŸe maruz kalan yerlerinde, güneÅŸ kendini gösterdikten sonra 30 dakika içinde meydana gelen kırmızı döküntüler ÅŸeklinde oluÅŸmaktadır. Yanaklar, kollar, alın, göÄŸüs altı bölgelerinde aniden ortaya çıkmaktadır.
Gizle Alerjiler Normal Alerji Testlerinde Belli Olmaz
Gizli alerjiye neden olan alerjenlerin saptanması normal ciltten yapılan alerji testleri ve kan testleriyle anlaşılamayabilir. Bunun asıl sebebi alerji mekanizmasının farklı mekanizmalarla çalışıyor olmasıdır. Gizli alerjilerden temasa baÄŸlı olanlar yama testleri ile, gizli besin alerjiler ise özel kan testleri ve besin yükleme testleri ile, fiziksel uyarılar ile olan testler hastalığa özgü özel testler ile ortaya çıkarılabilmektedir. Sadece bir test yaptırılarak alerjik hastalığın her nedeni ortaya çıkarılamaz ve bu sebeplerden dolayı da alerji testinde alerjinizin çıkmaması sizin alerjinizin olmadığı anlamına gelmemektedir.
