DÄ°YABETÄ°N TEHLÄ°KELÄ° SONUCU DÄ°YABETÄ°K AYAK

Diyabet, vücutta insülin hormonunun azalması ve buna baÄŸlı olarak kandaki ÅŸeker seviyesinde yükselme ile seyreden kronik bir hastalık. Kan ÅŸeker seviyesinin kontrolsüz ÅŸekilde yükseldiÄŸi ve hastalığın kontrol altına alınmadığı durumlarda, uzun dönemde baÅŸta gözler ve böbrek olmak üzere pek çok organda hasar meydana gelebiliyor. Diyabetik ayak adı verilen klinik tablo, bu hastalığın seyrinde görülebilen durumlardan bir tanesi.

Diyabet tanısı konmamış hastalar, diyabetli olduklarının farkında olmadan yüksek kan ÅŸeker seviyeleri ile yaÅŸamlarına devam ettikleri dönemde; diyabetik ayak geliÅŸimi nedeni ile hastaneye baÅŸvurabiliyor.

Kan ÅŸekerinin kontrolsüz ÅŸekilde yüksek seviyede olmasının öncelikle sinirlere ve küçük damarlara etki ettiÄŸini belirten Acıbadem Fulya Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Cem Arıtürk, “Ayaklarda, ellerde (özellikle bilek bölgesi) ve daha ilerisindeki sinirlerde harabiyetin baÅŸlaması ile dokunma ve aÄŸrı hissi ortadan kalkıyor. Diyabetik hastalarda meydana gelen kuruluk ve küçük cilt çatlaklarının yanı sıra sürekli ayakkabı travması veya küçük çarpma tarzı travmalar, bu sinir hasarı nedeni ile tam olarak hissedilemiyor. Bu nedenle, özellikle erken dönemde ufak önlemler ile önüne geçilebilecek problemler, uzun dönemde büyük sorunlara dönüÅŸebiliyor.

Diyabetik hastalarda yine bilek seviyesi ve daha ilerisinde meydana gelen damar tıkanıklıkları, ayaklardaki beslenme sorunlarının en büyük nedeni olarak karşımıza çıkmakta. BaÅŸlangıç dönemlerinde çok ciddi sorunlara yol açmasa da hastalığın ilerlemesi ile belirtiler ortaya çıkmaya baÅŸlıyor. Ayaklarda kendiliÄŸinden ortaya çıkan veya travmalarla meydana gelen yaraların iyileÅŸmesi, damar tıkanıklığı nedeni ile daha zor bir hale geliyor. Bununla birlikte bu yaraların iltihaplanması durumunda sonunda bacağın çeÅŸitli seviyeden kaybına dek ilerleyebilecek ciddi tıbbi süreçlerle karşı karşıya kalınabiliyor” dedi.

Belirtileri Nelerdir?

Hastalığın birçok belirtisi olduÄŸunun altını çizen Dr. Cem Arıtürk, sözlerine ÅŸöyle devam etti: “Diyabetik ayak hastalarında ilk görülen bulgular ayaklarda hissizlik, elektrik çarpması hissi ve uyuÅŸmalar. Bununla birlikte ayaklarda üÅŸüme en sık karşılaşılan ÅŸikayetlerden. AÄŸrı hissinin azalması sebebi ile travmalara maruz kalınması ve buna baÄŸlı olarak yara oluÅŸması ihtimali artıyor. Tüm bunların yanında ayak kaslarında esnekliÄŸin azalması, ayakta ÅŸekil bozukluklarına ve ayakta dururken yük dağılımının bozulmasına neden oluyor. Bu süreç, ayakta oluÅŸabilecek yaraların iyileÅŸmesi önündeki engellerden bir diÄŸeri.”

Ayak Bakımına Özen Göstermek Gerekiyor

Diyabetik hastaların ayak bakımlarına özen göstermesinin oluÅŸabilecek süreçlerin engellenebilmesi için alınabilecek ilk ve en temel önlem olduÄŸunu belirten Dr. Cem Arıtürk, “Kan ÅŸeker seviyelerinin normal sınırlarda tutulması diyabetik ayak sorunu yaÅŸama riskini en aza indiriyor. Bu nedenle beslenme düzeninin saÄŸlanması, ilaçların aksatılmadan kullanılması ve egzersizlerin ihmal edilmemesi her diyabet hastasının olmazsa olmazları. Ayakların kurumasının engellenmesi, ayak ÅŸekline uygun ve rahat ayakkabıların giyilmesi, gerektiÄŸi durumlarda ortopedik tabanlıklar kullanılması sorunların ortaya çıkma ihtimalini azaltıyor. Bununla birlikte ayakların günde iki kere yıkanması ve yıkandıktan sonra çok iyi bir ÅŸekilde kurulanması, oluÅŸabilecek yaralarda iltihap geliÅŸiminin önüne geçmek için uygulanması gereken ilk basamak iÅŸlemlerden. Ayaklarda nasır oluÅŸumu nemli bir sürecin ilk iÅŸareti olabileceÄŸi için nasırların koparılmaması çok önemli.

Herhangi bir ÅŸekilde ayaklarda hissizlik, kuruma, çatlak gibi sorunlar baÅŸlamış ise düzenli olarak diyabetik ayak bakımı uygulayan merkezlere baÅŸvurmak gerekli. Bununla birlikte ayakta herhangi bir nedenle oluÅŸan yara mutlaka önemsenmeli ve yine diyabetik ayak konusunda uzman bir klinikte gerekli tedaviye baÅŸlanmalı.”