Veliler Dikkat!
Kocaeli Sağlık Bilimleri Üniversitesi Derince Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Psikiyatri Uz. Dr. Selcen Esenyel, yeni eğitim öğretim döneminde velileri bilgilendirerek okula başlayan çocuklar hakkında uyarılarda bulundu.
OKULA UYUM SÜRECÄ°NDE ÇOCUKLARINIZI YALNIZ BIRAKMAYIN
Hepimiz okullar baÅŸlarken, bahçede oynayan, koÅŸuÅŸturan çocuklar görürken anasınıfı ve ilkokul çocuklarının okula aileleriyle gözü yaÅŸlı bir ÅŸekilde geldiklerine tanık oluruz. Ä°lk haftalarda okula gitmekten korkma, sınıfa tek girememe, evde kalmayı tercih etme gibi davranışları olan çocukların ailelerinin desteÄŸi ve öÄŸretmenlerinin anlayışlı ve kabulcu tutumuyla bu durumların giderek azaldığını görürüz.
Her çocuÄŸun okula uyum süreci farklı olabileceÄŸinden dolayı ilk zamanlarda ailelerinin çocukların sınıflarına alışıncaya kadar birlikte girmeleri, tedricen ayrılmaları, öÄŸretmeni ve diÄŸer sınıftaki çocuklarla tanışması, okulda yapılan faaliyetlerle azalırken, % 2-5 ‘inde okula gitmekten kaçınma devam etmektedir.
Birkaç hafta geçmesine raÄŸmen hala anneden ayrılmakta zorlanıyor, anneyi sürekli okulda istiyor, sınıftan çıkma, okuldan kaçma gibi ÅŸikayetleri varsa bu çocuÄŸun ve ailenin yardıma ihtiyacı olduÄŸunun sinyalleridir. Okul saati yaklaÅŸtıkça baÅŸlayan karın aÄŸrısı, baÅŸaÄŸrısı, mide bulantıları, okula gelmeyle birlikte aÄŸlama, hırçınlık, öfke nöbetleri ile kendini gösteren durumda okul korkusu (fobisi)nden söz ediyoruz. Bu çocuklarda uyku problemleri, iÅŸtahsızlık, huzursuzluk, sinirlilik, alınganlık, okul faaliyetlerine ilgisizlik görülebilmekte. Bu durumda aile öÄŸretmenle birlikte iÅŸbirliÄŸine girmeli ve uzman yardımı almalıdır. Bazı çocuklarda öÄŸretmen ve ailenin yerinde tutumlarıyla giderek bu ÅŸikayetler azalır.
ÖÄŸretmen ve aileler çocukları okul korkusu yaÅŸadıklarında ÅŸu tutumlar iÅŸe yarayabilir:
-Okulla ilgili onları neyin kaygılandırdıklarını bulmak ve bu konuda onları anlayarak destek olmak.
-Korkularına raÄŸmen okula gitme konusunda ödün verilmemeli, tüm aile bireyleri tutarlı olmalı. Okula gitme zamanı geciktirilmemeli.
-Mutlaka hergün okula bir ÅŸekilde gidilerek okul bahçesinde durması, 1 saat kalması, okul ödevini alması gibi çocuÄŸa göre yapabileceÄŸi baÅŸlangıçlarla basamak basamak okula alışması saÄŸlanır.
Burda öÄŸretmenin tutumu da çok önemli yer tutmaktadır. Korkutmadan kabullenici, anlayışlı tutum çocuÄŸun bu yeni ortama ayak uydurmasını saÄŸlayabilir.
Genel olarak okul fobisi yaÅŸayan çocuklarda tam tersi bu okul kaygısına ek olarak ailenin ciddi baskısı, tehditleri, alay edilmesi, yargılanma tutumlarıyla okul fobisi daha da kronik hale gelmektedir. Ve bu aÅŸamadan sonra çocuk ve aile bir bütün halinde ele alınarak sorun çözülmelidir.
AÅžIRI KORUYUCU TUTUMDAN SAKININ
Okul fobisi yaÅŸayan çocukların ebeveynlerinin aşırı koruyucu tutumda oldukları, aile içi iletiÅŸim sorunları olan, boÅŸanma, kardeÅŸin evde kalması, kardeÅŸ kıskançlığı, ailede kaza, ölüm, ebeveynlerden birinin dışarda olması gibi sorunları olduÄŸu ortaya çıkmaktadır. Bu sorunların konuÅŸulması, çözülmesi, aileye destek verilmesi, çocuÄŸun okula bazı davranışçı yöntemlerle tekrar gönderilmesi, altta yatan depresyon, genel kaygı, sosyal kaygı, ayrılma bozukluÄŸu gibi bozuklukların tedavisiyle çocuÄŸun okula gitmesi saÄŸlanır.
Bazen ortaokula veya liseye baÅŸlayan çocuklarda okula gitmek istememe, okul reddi, okuldan kaçma gibi ÅŸikayetler görülebilir. Bu tür durumlarda ergenlerde depresyon, okulda arkadaÅŸlık problemleri, derslerde baÅŸarısızlık gibi nedenler araÅŸtırılmalı ve ona göre uygun yaklaşım ve tedavisi planlanmalıdır.
Okul BaÅŸlarken Åžunların Yapılması çocuÄŸun okula uyum sürecini kolaylaÅŸtırabilir:
-Okul baÅŸlamadan en az bir hafta öncesinden uyku düzenini okula göre ayarlamaya baÅŸlamak.
-GideceÄŸi okulu, bahçeyi, öÄŸretmenini göstermek, okulda yapacaklarını, arkadaÅŸ edineceÄŸini söyleyerek nasıl bir ortamla karşılaÅŸacağını hazırlamak.
-Okulla ilgili neler hissettiÄŸini sakin bir ortamda sormak.
-Evin adres ve telefonunu ezberletin. Yabancılara karşı dikkatli olmasını önerin.
-Okuldaki kurallar, arkadaÅŸ edinme ve kibar davranma konusunda konuÅŸun ve örnek olun.
Son olarak, çocuÄŸunuz için sosyal bir ortam olan okula uyum sürecinde, güçlü stratejileri sizinle kazanacağını unutmayın. Okula baÅŸlayan öÄŸrencilerimizi tebrik eder yeni eÄŸitim öÄŸretim döneminde baÅŸarılarının devamlılığını dilerim.
